Nie jest tajemnicą, że Górale posiadają niezwykle bogaty folklor, który jest jednym z najsilniej zakorzenionych w całej polskiej kulturze oraz nielicznych kultywowanych w życiu codziennym. Począwszy od ubioru poprzez posiłki i gwarę, a na zwyczajach i obrzędach religijnych kończąc. Dzisiaj kierujemy naszą uwagę na jakże wdzięczny temat góralskich zaślubin oraz wesela, które rzecz jasna po dziś dzień są obchodzone w tradycyjny sposób i których przebieg ubogacony jest zwyczajami nieobecnymi w innych regionach naszego kraju.
Zanim jednak do tego przejdziemy, skupmy się przez chwilę na dwóch zwyczajach, które mają miejsce przed tym ważnym dniem. Pierwszy z nich – zazierunki – polega na wysłaniu przez mężczyznę do kobiety osoby, która wybada czy jest ona nim zainteresowana. Jeśli mu się powiedzie, odbywają się namówiny czyli po prostu zaręczyny, podczas których omawiane są szczegóły ożenku.
W dniu ślubu…
W dniu ślubu kwestią podstawową i najbardziej widoczną są oczywiście stroje Państwa Młodych, które są albo w całości ludowymi ubiorami góralskimi albo, szczególnie w przypadku Panny Młodej, mocno czerpiącymi z tego stylu sukniami ślubnymi. Najbardziej charakterystycznymi zdobieniami są koronki, hafty, piękne gorsety i korale. Strój ludowy kobiet składa się głównie z haftowanej bluzki, spódnicy i gorsetu; dodatki stanowią wianek i kierpce. Natomiast włosy zaczesuje się w kok czyli cubę, do którego dopina się wstążkę z mirtem. W przypadku mężczyzn jest to wełniany, haftowany komplet czyli portki i „peleryna” tzw. cucha, biała koszula z tradycyjną metalową spinką, kapelusz z piórem, szeroki skórzany pas opasek oraz kierpce. Co ciekawe, cucha związana jest wstążką w kolorze czerwonym, która potem zostaje zmieniona.
Panna Młoda zmienia wstążkę przy cusze swojego wybranka, źródło: www.kiszelaphotography.pl/wesele-goralskie/
W domu Panny Młodej
Przed uroczystością najważniejszym miejscem jest dom Panny Młodej, gdzie gromadzi się rodzina, sąsiedzi oraz przybywa kapela góralska, druzcki, czyli druhny i pytace. Ci ostatni w przeszłości przemierzali wieś i zapraszali mieszkańców na wesele, natomiast obecnie za zadanie mają prowadzić weselny orszak śpiewając przyśpiewki. Druzcki wysyłane są konnym zaprzęgiem do Pana Młodego, aby asystować mu w ubieraniu. Po udzieleniu mu błogosławieństwa przez rodziców opuszcza on swój dom w towarzystwie druzcek, które prowadzą go do przyszłej żony. Po dotarciu do domu Panny Młodej przyszli małżonkowie witają się na zewnątrz, a następnie kierują z powrotem do środka, gdzie modyfikuje ona nieznacznie strój swojego wybranka. Otrzymuje on nową koszulę oraz wstążkę do cuchy w kolorze białym. Na koniec następuje ponowne błogosławieństwo przez rodziców w akompaniamencie przyśpiewek i kapeli oraz wypytowiny. Jest to rodzaj przemowy skierowanej do pary, którą wygłasza starosta, przyjaciel lub jeden z rodziców. Po wszystkim nadchodzi czas na wyprawę do kościoła. Co ciekawe, Państwo Młodzi przed ołtarz docierają w oddzielnych bryczkach i prowadzeni są przez drużbów odmiennej płci.
Konny zaprzęg zmierza po Pana Młodego, źródło: www.kiszelaphotography.pl/wesele-goralskie/
Para Młoda z eskortą kroczy przed ołtarz, źródło: www.kiszelaphotography.pl/wesele-goralskie/
Góralskie wesela są huczne, a goście przybywają tłumnie; zdarza się, że jest ich nawet 300-400. W swym przebiegu zbliżone są do klasycznego polskiego wesela, jednak to co się wyróżnia to zwyczaj pod nazwą cepowiny. Pierwszym krokiem jest zastąpienie wianka lub wstążki Panny Młodej chustą – kaźmierkulą, co symbolizuje zmianę stanu cywilnego.
Obrzęd cepowin, źródło: www.kiszelaphotography.pl/wesele-goralskie/
W przypadku świeżo upieczonego małżonka, takim symbolem jest wyciągnięcie pióra z kapelusza, który musi on następnie “wykupić” od swojej żony i druzcek. Całemu obrzędowi towarzyszą śpiewy wszystkich gości, druzcek i drużbów będące formą życzeń. Następnie przychodzi czas na tradycyjne góralskie tańce tzw. solówki i zabawę do białego rana.
Góralskie tańce są jednym z najciekawszych elementów wesela, źródło: www.kiszelaphotography.pl/wesele-goralskie/
Teraz już wiecie jak wygląda prawdziwe góralskie wesele i na pewno nie lada gratką jest uczestnictwo w tak wyjątkowym wydarzeniu.
Comments are closed.